W tym roku obchodzimy 230 rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja.
Konstytucja 3 maja to Ustawa Rządowa przyjęta przez Sejm Rzeczypospolitej (nazwany później Wielkim) w dniu 3 maja 1791 roku w Warszawie.
Ustawa ta regulowała ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Powszechnie przyjmuje się, że Konstytucja 3 Maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji amerykańskiej z 1787 r.) nowoczesną, spisaną konstytucją.
Konstytucja 3 Maja została zaprojektowana w celu zlikwidowania obecnych od dawna wad opartego na wolnej elekcji i demokracji szlacheckiej systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Zmieniła ona ustrój państwa na monarchię dziedziczną, ograniczyła znacząco demokrację szlachecką, odbierając prawo głosu i decyzji w sprawach państwa szlachcie nieposiadającej ziemi (tzw. gołocie), wprowadziła też częściowe zrównanie praw osobistych mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc nadużycia pańszczyzny. Konstytucja formalnie zniosła liberum veto.
Była ona kompromisem szlachecko-królewskim, łączyła bowiem w sobie szlacheckie wyobrażenia o rzeczywistej demokracji szlacheckiej z królewskim programem monarchii konstytucyjnej.
Konstytucję 3 Maja stworzyli, w trakcie obrad tzw. Sejmu Czteroletniego (1788-1792), najświatlejsi obywatele Rzeczpospolitej Obojga Narodów - Ojcowie Konstytucji, a mianowicie: król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj, Stanisław Małachowski, Julian Ursyn Niemcewicz, Adam Stanisław Krasiński, Scipione Piattoli, Stanisław Kostka Potocki, Tadeusz Matuszewicz, Kazimierz Nestor Sapieha.
W okresie zaborów stała się ona, przede wszystkim, synonimem działań ku ratowaniu ojczyzny i symbolem polskości. Tak też była traktowana przez artystów - „ku pokrzepieniu serc” - odwoływali się do niej Mickiewicz, czy Matejko.
Obchody rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja stanowiły symbol narodowy i patriotyczny, dlatego w różnych okresach historycznych były zakazywane (w czasie rozbiorów, podczas okupacji hitlerowskiej, czy w okresie komunizmu).
Jednak kiedy tylko sytuacja polityczna na to pozwalała i Polska stawała się wolnym państwem, wracano do uroczystego obchodzenia tej chlubnej tradycji. I tak po odzyskaniu niepodległości, po I wojnie światowej, rocznica Konstytucji 3 maja została uznana za święto narodowe w 1919 rok. Natomiast w 1990 roku, po upadku komunizmu i odzyskaniu suwerenności przez Polskę, powrócono do przedwojennej tradycji i ponownie proklamowano dzień 3 Maja Świętem Narodowym.
